Урок 24. Monikko: genetiivi ja partitiivi. Продолжение.

Сегодня мы продолжим разбирать множественное число, на этот раз в случаях довольно сложных, в падежах: генетив и партитив.

Начнем с partitiivi, и тогда потом нам будет легче понять и усвоить genetiivi.

Показателем partitiivi в единственном числе будут являться окончания –a/ä, —ta/tä, —tta/ttä. При этом в слове будет сильная ступень.

На прошлом уроке мы выяснили, что показателем множественного числа является буква i. Что будет, если запихнуть эту i в слово с партитивом?

Мы знаем, если слово оканчивается на одну гласную, то в partitiivi добавляется окончание -a/ä. Но если между этих двух гласных (гласной от основы и гласной окончания) поставить i, то это i превратится в j! Потому что трех гласных подряд быть не может.

окончание основы + i	примеры
o + i = oi ö + i = öi u + i = ui y + i = yi	talo – taloi + a -> taloja tyttö – tyttöi + ä -> tyttöjä laukku – laukkui + a -> laukkuja hylly (полка) – hyllyi + ä -> hyllyjä
i + i = ei	tuoli –> tuolit –> tuolei + a -> tuoleja
a + i = oi	aita (забор) – aitoi + a -> aitoja piha (двор) – pihoi + a ->  pihoja

Если же перед i стоит согласный, то ничего особенного не происходит, просто прибавляется партитивное окончание.

ä + i = i	metsä – metsi + ä -> metsiä
a + i = i	sorsa (утка) – sorsi + a -> sorsia kuva – kuvi + a -> kuvia

Есть еще слова на -si, основа которых в партитиве не меняется:

uusi —  uusia

käsi —  käsiä

В остальных случаях будет добавляться -ta/tä. Обратимся снова к таблице.

aa + i = ai uu + i = ui ii + i = ii/ei	vapaa – vapai + ta muu – mui + ta kallis –> kalliit –> kallii/kallei + ta
uo + i = oi yö + i = öi ie + i = ei	suo – soi + ta — soita yö – öi + tä — öitä tie – tei + tä — teitä
ai + i = ai oi + i = ai	hai– hai + ta — haita voi – voi + ta — voita

В многосложных словах: 1. там где, a/ä –> o/ö + i, прибавляется —ta/tä

tutkija – tutkijoita
ikkuna – ikkunoita
kynttilä (свеча) – kynttilöitä
kännykkä — kännyköitä
2. где a/ä выпадает и просто прибавляется i, используется окончание —a/ä

kuljettaja – kuljettajia
näkymä – näkymiä
mukava – mukavia

А еще в некоторых словах возможны оба варианта постановки окончания. Предлагаем вам табличку с этими словами, чтобы в случае чего было куда подглядеть 🙂

Слова на:	окончания слов –eja/—ejä	-eita/-eitä
-li hotelli metalli sipuli (лук) tunneli seteli (банкнота)	hotelleja metalleja sipuleja tunneleja setelejä	hotelleita metalleita sipuleita tunneleita seteleitä
-ri kellari (подвал)kolari (авария) paperi teatteri naapuri mootori parturi (парикмахер муж.) lääkäri	kellareja kolareja papereja teattereja naapureja mootoreja partureja lääkärejä	kellareita kolareita papereita teattereita naapureita mootoreita partureita lääkäreitä
	-oja/-öjä	-oita/-öitä
-lo/-lö vartalo (туловище, фигура) jäätelö (мороженое)henkilö (личность) yksilö (личность)	vartaloja jäätelöjä henkilöjä yksilöjä	vartaloita jäätelöitä henkilöitä yksilöitä
-ro, -no numero pusero (свитер)kartano (особняк)	numeroja puseroja kartanoja	numeroita puseroita kartanoita
-mo/-mö korjaamo (мастерская) kampaamo (парикмахер жен) leipomo (булочная—пекарня) näyttämö	korjaamoja kampaamoja leipomoja näyttämöjä	korjaamoita kampaamoita leipomoita näyttämöitä
-kko/-kkö viidakko (джунгли) maljakko (ваза) naulakko (вешалка) lompakko (бумажник) kolikko (монета) muusikko laatikko (ящик) taulukko (таблица) päälikkö (начальник)	viidakkoja maljakkoja naulakkoja lompakkoja kolikkoja muusikkoja laatikkoja taulukkoja päälikköjä	viidakoita maljakoita naulakoita lompakoita kolikoita muusikoita laatikoita taulukoita pääliköitä

Для чего же нам так мучаться? Зачем нужен monikon partitiivi? Его значения:

1) Обозначение количества + monikon partitiivi
paljon poikia, lisää (еще больше) ihmisiä, vähän (немного) tuoleja
Но!!! Если слово абстрактное (или неисчисляемое) используется единственное число!!!

например, paljon rahaa (raha – деньги – неисчисляемое существительное).

2) Субъект в партитиве множественного
1. Обладание чем-либо (мы не знаем сколько этого!).

Hänellä on ystäviä. У него/нее есть друзья.

Tytöllä on nukkeja. У девочки есть куклы.

2. Существование чего-либо (мы не знаем сколько!) где-либо.

Kadulla on autoja. На улице машины.

Luokassa on nuoria opiskelijoita. В классе молодые ученики.

3) Объект в партитиве множественного
1. Неизвестно количество объекта

Maija osti torilta tomaatteja ja kurkkuja. Майа купила на рынке помидоры и огурцы.

Tapasin siellä uusia ihmisiä. Встретил там новых людей. (неизвестно сколько)

2. Продолжительный процесс

Pesemme tänään ikkunoita koko päivän. Моем сегодня окна целый день.

Maija odottaa lapsia koulusta kotiin. Майа ждет детей из школы домой.

3. Отрицательное предложение

He eivät lukeneet niitä kirjoja. Они не читали те книги.

Isä ei ostanut uusia kenkiä Mikolle. Папа не купил новых ботинок Микко.

4) Предикатив в партитиве множественного (каковы вещи, люди, события)
Nuo naiset ovat kauniita. Эти женщины красивы.
He ovat opiskelijoita. Они ученики.

С genetiivi дела обстоят попроще. Напомним, что показателем этого падежа в единственном числе является окончание —n, которое присоединяется к слабой основе слова. Слово в genetiivi отвечает на вопрос «Чей? Чего?» и стоит перед определяемым словом. Генетив важен для нас также потому, что почти все послелоги требуют именно этого падежа.

Se on Matin kynä.
Siellä on kaupan katto.

Во множественном числе окончаниями генетива станут —en, —den = —tten, —ten. Внимание, основа слова остается сильной!

1) —en прибавляется там, где в партитиве множественного мы добавляли a/ä

hattuja – hattujen
eläimiä – eläimien
rakennuksia – rakennuksien

pankkeja – pankkien (поскольку перед i появилась согласная, превращаться в j ей уже не нужно)

poliiseja – poliisien
2) —den = —tten ставится там, где в партитиве множественного было -ta/tä. Можно использовать и —den, и –tten, однако первое больше на слуху сейчас.

maita – maiden/maitten
lyhyitä – lyhyiden/lyhyitten
kahviloita – kahviloiden/ kahviloitten
3) –ten добавляется в случае согласной основы, где в партитиве единственного -ta/tä.

1. -n,l,r + i
pieni – pien + tä – pienten
suuri – suur + ta – suurten
2. -nen
nainen – nais + ta – naisten
hevonen – hevos + ta – hevosten
3. Иногда может быть добавлено сразу к слову, оканчивающемуся на согласный.

kokous – kokousten (хотя можно и kokouksien)
eläin – eläinten (=eläimien)
! Обратите внимание на слово lapsi. Оно может быть как lasten, так и lapsien.
Потренируемся в образовании и использовании рассмотренных сегодня падежей во множественном числе, а так же ознакомимся с новой лексикой.

Упражнение 1
Дополните предложение словами в скобках, поставленными в партитив множественного.

Malli: Sukat ovat ihan (likainen) likaisia.

 

• Sakset ovat (terävä) ____________________.
  
• Rattaat ovat (uusi)__________________.
  
• Mies korjaa (putki, viemäri)_________________________________________.
  
• Lastenvaunut ovat (sininen)______________________.
  
• Housut ovat (lyhyt)_______________________.
  
• Isä ostin meille (vadelma, persikka, banaani)_____________________________________.
  
• Portaat ovat (laho)___________________.
  
• Häät olivat (hauska)______________________.
  
• Kutsut olivat ihan (onnisunut)___________________________________.
  
• Veli korjaa (radio, televisio, video)_____________________________________________.
  
• Ilmapallot olivat (suuri)____________________.
  
• Ostin (omena, päärynä, appelsiini)______________________________________________.

 

 

terävä – острый
putki – труба
viemäri – водосток
vadelma – малина
laho – гнилой

Упражнение 2

Дополните предложение словами в скобках, поставленными в генетив множественного.

Malli: Keskustelimme (naapuri) naapurien kanssa.

 

• (Matto)________________________tamppaaminen on raskasta.
  
• Hän matkusti (tuttava)____________________ luokse.
  
• (Pitkä silta)__________________________________rakentaminen on vaikeaa.
  
• (Rakennus)________________________ ympärillä on metsää ja luontoa.
  
• Linnut lensivät (pilvi)_____________________yläpuolella.
  
• Minä inhoan (vaate)_________________________silittämistä.
  
• Tyttö istui (kukka)_____________________keskellä.
  
• He palaavat vasta (usea päivä)_______________________________kuluttua.
  
• Minä pidän (elokuva)__________________________katsomisesta.
  
• (Vanha esine)_________________________________korjaaminen on tarkkaa homaa.
  
• Puhumme (taitelija)__________________________kanssa.
  
• Hän teki sen (lapsi)__________________________tähden.
  

 

 

matto – ковер
pilvi – туча, облако
usea – многие
esine – вещь

Упражнение 3
Заполните пробелы словами в скобках.

Malli: Kaupungissa on paljon (museo) museoita. Tässä on museoiden aukioloajat.

 

• Teillä on (bensiiniasema)_________________________. ________________________ kahvilat ovat auki.
  
• Puistossa on paljon (lintu)_________________. Kuuntlimme_________________ laulua.
  
• Tässä kaupassa on paljon (peruna)______________________. ________________________ laatu vaihtelee.
  
• Asemalla on paljon (juna) __________________. Tällä seinällä on ___________________aikataulut.
  
• Koulussa on paljon (opettaja)____________________________. Keskustelimme _________________________ kanssa.
  

 

 

Ответы на упражнения предыдущего урока:

Упражнение 1

1. museoissa
2. vanhoissa kirkoissa
3. kirjastoissa
4. uimarannoissa
5. puistoissa
6. baareissa
7. kahviloissa
8. kaukaisissa saarissa
9. noissa linnoissa
10. näissä vuorissa
Упражнение 2
1. näillä nopeilla junilla
2. noilla uusilla metroilla
3. omilla autoilla
4. kalliilla takseilla
5. hävittäjilla
6. ratiovaunuilla
7. polkupyörillä
8. purjeveneilla
9. helikoptereilla
10. suurilla laivoilla
Упражнение 3
1. suloisista vauvoista
2. vanhoista ihmisistä
3. liukkaista teistä
4. lämpimistä käsistä
5. kirkkaista väreistä
6. kauneista ruusuista
7. suurista tummista virroista
8. leppäkerttuista
9. kilpikonnista
10. puhtaista vaateista

Упражнение 4
1. kursseihin
2. kokouksiin
3. juhliin
4. seminaareihin
5. keskusteluihin
Упражнение 5
1. moniin paikkoihin
2. nähtävyyksiin
3. majakkoihin
4. uusiin kirjailijoihin
5. mukaviin rouviin
6. iloisiin nuoriin
7. virkeihin mummoihin
8. komeihin miehiin
9. iäkkäisiin vanhuksiin
10. hauskiin herroihin
При составлении урока были использованы материалы из:

Kieli käyttöön. Suomen kielen jatko-oppikirja, Marjukka Kenttälä
http://www.edu.fi/oppimateriaalit/suomeaolehyva/soh1/soh1-gr15.htm